Stopalo je kompleksan anatomski segment organizma koji se sastoji od kostiju, tetiva, vezivnog tkiva i neurovaskularnih elemenata. Stopalo ima funkciju statičkog opterećenja pri stajanju i dinamički funkciju (hod). Stabilnost i elastičnost stopala postiže se zahvaljujući svodovima: uzdužni, poprečni luk. Svodovi stopala se formira pri prohodavanju i stabilizuju tokom rasta. Svi deformiteti stopala dele se na valgus i varus deformitete. Javljaju se kao izolovani deformiteti ili u okviru drugih urođenih anomalija i sindroma. Ciljevi fizijatrijskog lečenja su da se utiče na korekciju deformiteta, poveća pokretljivost i elastičnost stopala, smanji hipotrofija mišića, stimuliše rast potkolenice i stopala, poboljša funkcionalnost, balans i hod.
Pes talo valgus – najčešći kongenitalni deformitet stopala koji karakteriše stopalo u abdukovanom položaju i sa punim obimom pokreta u skočnom zglobu ili sa ograničenom ekstenzijom. Deformiteti po tipu talo valgusa leče se kineziterapijom a ukoliko se radi o deformitetu većeg stepena indikovana je primena korektivnih longeta i ortoza i po prohodavanju adekvatna ortopedska obuća.
Pes metatarsus varus – drugi po učestalosti deformiteta stopalau uzrastu novorođenčadi i odojčadi. Prednji deo stopala je u addukovanom i supiniranom položaju. Mmedijalna ivica stopala je konkavna, kod je lateralna konveksna. Palac je odvojen od drugog prsta u izraženoj addukciji. Naglašen je longitudinalni svod i plantarna medijalna brazda. Na osnovu pasivne addukcije prednjeg dela stopala određuje se stepen deformiteta. Terapija se započinnjeodmah po rođenju, kineziterapijskim vežbama, kinezitejpingom, termoterapijom i korektivnim longetama i ortozama kod težeg stepena deformacije.
Pes ekvino varus – kongenitalni deformitet kod koga je stopalo u ekvinusu (plantarna fleksija), varusu (adukcija sa supinacijom), sa eskavatusomi sa hipotrofijom potkolene muskulature. Dijagnoza se postavlja na osnovu RTG snimka i kliničkog pregleda.
Pes excavatus – deformitet koji može biti idiopatski ili u sklopu neuroloških oboljenja. Idiopatski tip je kada se naznačeni uzdužni svod javlja još kod odojčeta i pre oslonca i najčešće je nasledne etiologije, dok kod dece u sklopu neuroloških oboljenja dolazi do progresije izreženog uzdužnog svoda. Stopalo ima eleviran longitudinalni svod sa zategnutom plantarnom aponeurozom, hiperekstenzijom prstiju u metatarzofalangealnim zglobovima i fleksijom u interfalangealnim zglobovima. Dijagnoza se postavlja na osnovu neurološkog pregleda i elektromioneurografije. Terapija se sastoji od lečenja osnovnog oboljenja i samog deformiteta stopala.
Pes planus – deformitet stopala kod dece koja hodaju. Kod ovog deformiteta stopala su sa spuštenim uzdužnim a nekad i poprečnim svodovima. Svodovi se formiraju sa prohodavanjem. U zavisnosti od uzroka deformiteta dele se na kongenitalne i stečene. Sprovodi se kineziterapija uz primenu adekvatne obuće.
Sve deformitete stopala, prevashodno je potrebno na vreme prepoznati i započeti sa adekvatnim program kineziterapije i fizikalnih procedura, a preglede je potrebno obaviti kod specijaliste fizikalne medicine i rehabilitacije – dečiji fizijatar, ortopeda i/ili dečijeg neurologa.